Wypełniając wniosek CEIDG-1 przy zakładaniu działalności gospodarczej nie można zapomnieć o podatku dochodowym. Dla wielu przyszłych przedsiębiorców wybór odpowiedniej formy opodatkowania stanowi nie lada kłopot. Jakie zatem formy płacenia podatku przewiduje polskie prawo i co je od siebie różni?
Skala podatkowa
Najczęściej stosowaną formą wyliczania podatku jest skala podatkowa określana także zasadami ogólnymi. Polega ona na opodatkowaniu dochodu, a więc różnicy pomiędzy przychodami a kosztami według dwustopniowej skali:
* jeśli dochód nie przekracza 85.528 zł, podatek wynosi 18%. Kwota zmniejszająca podatek to 556,02 zł.
* jeśli dochód przekracza 85.528 zł, podatek wynosi 14.839,02 zł + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł.
Zauważyć trzeba, że zaliczkę na podatek dochodowy można opłacać kwartalnie lub miesięcznie. Ta pierwsza forma przyznawana jest jednak tylko tak zwanym małym podatnikom oraz przedsiębiorcom rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej. Wpłata zaliczki musi nastąpić do 20 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym.
Rozliczanie się w ten sposób niesie w sobie wiele zalet. Zaliczymy do nich:
* prawo do skorzystania z ulg podatkowych,
* prawo do wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
* prawo do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
* możliwość skorzystania z kredytu podatkowego,
* prawo do pomniejszenia osiągniętych przychodów o poniesione koszty uzyskania przychodów,
* prawo do nieopłacania podatku, gdy w danym okresie nie osiąga przychodów lub gdy wartość dochodu nie przekroczy kwoty 3091 zł.
Wady rozliczania się w ten sposób to z kolei:
* fakt, że po przekroczeniu dochodu 85.528 zł przedsiębiorca jest zmuszony do zapłaty podatku dochodowego wg stawki 32%,
* konieczność prowadzenia ewidencji księgowych w postaci Księgi Przychodów i Rozchodów lub księgi rachunkowej.
Podatek liniowy
Podatek liniowy również jest popularną formą opodatkowania. Jego charakterystyka jest bardzo posta. Otóż dochód podatnika opodatkowuje się jedną stawką 19% niezależnie od wielkości przychodów. Obie formy opodatkowania, a więc podatek liniowy i skala podatkowa mają identyczne zasady zapłaty zaliczki.
Do największych zalet tej formy rozliczenia należy oczywiście to, że stawka podatku jest tu stała. Podatek liniowy ma jednak również i wady, do których zaliczamy:
* brak prawa do skorzystania z większości ulg podatkowych,
* brak prawa do kredytu podatkowego,
* brak prawa do wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
* brak prawa do wspólnego rozliczenia z dzieckiem, jako osoba samotnie je wychowująca,
* brak kwoty wolnej od podatku.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W tej formie opodatkowania przedsiębiorca nie może odliczyć kosztów prowadzenia działalności. Charakteryzuje się ona również kilkoma stawkami podatkowymi, a więc 3%, 5,5%, 8,5%, 17% oraz 20% w zależności od rodzaju prowadzonej działalności.
Warto zauważyć, że z tej formy opodatkowania nie może skorzystać każdy przedsiębiorca. Jest on przeznaczony dla osób fizycznych, które uzyskują przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w roku poprzedzającym rok podatkowy:
* uzyskały przychody z tej działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 150.000 euro,
* uzyskały przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150.000 euro.
Poza tym wyróżnia się również specjalny katalog, w którym znajdują się rodzaje działalności niemogące rozliczać się tą formą opodatkowania.
Także i w tym przypadku rozliczać się można miesięcznie i kwartalnie. Druga forma jest dostępna dla przedsiębiorców, którzy w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 25 tysięcy euro.
Podatnik rozliczający się w ten sposób jest też zmuszony do prowadzenia ewidencji przychodów, a także:
* posiadania i przechowywania dowodów zakupu,
* prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
* prowadzenia ewidencji wyposażenia,
* prowadzenia karty przychodów, jeśli zatrudnia pracowników,
* sporządzenia na dzień zaprowadzenia ewidencji przychodów oraz na koniec każdego roku remanentu posiadanych towarów handlowych i materiałów,
* sporządzenia wykazu składników majątku w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową.
Karta podatkowa
Wymieniliśmy już wszystkie formy opodatkowania poza jedną. Ostatnią jest karta podatkowa. Wartość wpłacanego podatku nie jest w tym przypadku zależna od osiąganych dochodów, a na przykład:
* rodzaju wykonywanych usług,
* wielkości zatrudnienia,
* liczby ludności miejscowości, w której działalność jest prowadzona,
* rozmiaru prowadzonej działalności,
* wieku podatnika.
Jest to też opcja, z której nie mogą skorzystać wszyscy podatnicy, a tylko ci prowadzący działalność określoną w art. 23 ust. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Są to na przykład usługi rozrywkowe czy opieka domowa nad dziećmi i osobami starszymi.
Do największych zalet tej formy opodatkowania zalicza się niską stawkę podatku oraz brak konieczności prowadzenia KPiR. Pośród wad wymienia się brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów, możliwość odliczenia jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne czy płacenie podatku niezależnie od uzyskiwanych dochodów.
Nie jest tajemnicą, że najpopularniejsze formy opodatkowania w Polsce to podatek liniowy i skala podatkowa. Trudno też oczekiwać, aby w najbliższym czasie miałoby się to mienić.